De branche en het vraagstuk

In Nederland zetten zo’n 200.000 mensen zich dagelijks in om mensen met een beperking te helpen. Belangrijk en uitdagend werk in een arbeidsmarkt die onder druk staat. Onderzoek toont aan dat betrokkenheid van medewerkers positief samenhangt met het welzijn van medewerkers en de prestaties van de organisatie (Sluiter et al. 2016). Bovendien lijkt meer betrokkenheid van medewerkers bij het vormgeven van hun werk beter aan te sluiten bij de ambitie van (potentiële) medewerkers. Genoeg reden voor de gehandicaptenbranche om: 1. te ondervinden op welke onderwerpen medewerkers meer betrokken willen worden en 2. op welke manier medewerkers dat zouden willen.

Onze aanpak

In onze aanpak zorgden we, samen met medewerkers van de VGN, in korte tijd voor waardevolle input van veel mensen. Dit waren de belangrijkste stappen:

1. ontwikkelen van inhoudelijk gesprekskader
2. organiseren van de gesprekken
3. tafelgesprekken met werkgevers over de kansen en ruimte die ze zien
4. regionale bijeenkomsten met medewerkers over de thema’s die voor hun belangrijk zijn en waarin ze (meer) betrokken willen worden
5. input online toetsen bij een brede groep medewerkers
6. samenbrengen van alle input en doorvertalen naar sprekende en beeldende visie op arbeidsverhoudingen
7. voorbereiden Algemene Ledenvergadering van de VGN in een presentatie van de visie.

Tussen de stappen door organiseerden we een Denktank waarin een aantal werkgevers, medewerkers, Prof. dr. Agnes Akkerman en de VGN vertegenwoordigd waren om de activiteiten en tussentijdse resultaten te bespreken.

Van deze stappen lichten we een paar bijzonderheden uit.

Het gesprekskader

Met hulp van Prof. Dr.  Agnes Akkerman van de Radboud Universiteit stelden we een gesprekskader op. Vanuit haar expertise zorgde zij voor de duiding van het onderwerp arbeidsverhoudingen. Zo was in het traject de afbakening duidelijk en spraken we dezelfde taal.

Arbeidsverhoudingen gaan over drie dingen:

Medewerkers bepalen zelf de agenda

We trokken door het land om in 5 regiobijeenkomsten met medewerkers om de tafel te gaan en te praten over hun ideeën en wensen als het gaat over de ontwikkeling in hun arbeidsverhoudingen. Die regionale bijeenkomsten hadden een heel open karakter. De deelnemers bepaalden zelf de agenda van de bijeenkomst. Zij droegen onderwerpen aan en die verdeelden we over gespreksrondes en verschillende gesprekstafels. Deze werkwijze leidde tot veel enthousiasme bij de deelnemers. Ze konden input leveren op de onderwerpen die hen aan het hart gingen, zoals: scholing, roostering, duurzame inzetbaarheid van medewerkers, omvang van arbeidscontracten, balans in werk en privé, administratieve last, salaris en het werven van nieuwe collega’s.

Schuifjes als hulpmiddel tijdens het gesprek

Voor de gesprekken over arbeidsverhoudingen is een handig hulpmiddel ontwikkeld: het schuifjesbord. Want wanneer je gaat praten over arbeidsverhoudingen, gebeurt het snel dat je in de inhoud van je eigen werk terecht komt. Het bord hielp mensen om uit die dagelijkse beleving te stappen en terug te gaan naar het (ietwat abstracte) onderwerp van gesprek en aan de hand daarvan om hun standpunten uit te leggen. Met het schuifjesbord konden mensen per thema aan elkaar uitleggen:

1. in welke mate zij betrokken willen worden bij het maken van afspraken over de onderwerpen in kwestie, en
2. op welk niveau ze dat willen: landelijk via bijvoorbeeld de branchevereniging, via de OR, in het team of individueel.

Met de schuifborden werd gediscussieerd over de uitkomsten, ideeën werden beargumenteerd en vaak kwam ook naar voren wat er nodig zou zijn om het in de praktijk te realiseren. Alle deelnemers kregen na de bijeenkomsten een pocketversie mee naar huis zodat ze het ook binnen de eigen organisatie kunnen gebruiken.

Foto: in gesprek met medewerkers in het noorden van het land

Breed toetsen voor aanscherping van de resultaten

Met een groep medewerkers zijn we de diepte in gegaan over de thema’s die spelen en in hoeverre ze daarbij betrokken willen worden. De VGN wilde de uitkomsten van die gesprekken breed toetsen. Een online vragenlijst bleek heel geschikt voor de doelgroep. Mensen konden in korte tijd op een zelfgekozen moment hun mening geven. We kregen input van meer dan 2000 mensen. Met deze resultaten konden we de regionale bijeenkomsten goed aanscherpen.

Een GO van de werkgevers!

In november 2019 kregen de leden van de VGN tijdens de Algemene Leden Vergadering de uitkomsten gepresenteerd en kregen zij een beeldend boekje met daarin het resultaat. De leden herkenden zich in de in het resultaat en gaven voorbeelden van initiatieven uit hun eigen organisatie.  De leden stemden in om op basis van de nieuwe visie de volgende stap te zetten. De komende periode werkt de VGN uit hoe de visie in de praktijk gebracht gaat worden om medewerkers ook echt de kans te geven hun rol te pakken. Tenslotte: the proof of the pudding is in the eating!